FÈ VÒT OU A KONTE

Poukisa pou vote? Ou ka ede yo fè chanjman ki enpòtan nan fason y ap gouvène vil ou a, eta w la, epi peyi w. 

Èske vòt mwen an prive? Wi, vòt ou a prive. Pèsòn moun p ap konnen ki fason ou vote, sof si ou di l sa. 

Ki moun ki ka vote? Premyeman, ou dwe enskri pou vote. Ou ka vote nan Maine si ou se: 

• Yon sitwayen peyi Etazini 
• Yon rezidan nan Maine 
• Gen 18 lane oswa plis 

Kilè Jou Eleksyon an ye? 

• Jou Eleksyon Jeneral la se madi aprè premye lendi mwa novanm. 
• Jou Eleksyon Primè a se dezyèm madi mwa jen. 
• Pafwa eleksyon jeneral ak eleksyon primè yo konbine avèk eleksyon minisipal yo. 
• Eleksyon minisipal yo ka rive nan lòt lè epi se vil la oswa vilaj la ki detèmine yo. 

Poukisa mwen pral vote? Ou gendwa chwazi kandida ki pou al prezante nan yon eleksyon primè. Ou ka eli moun nan fonksyon piblik.  Ou ka vote wi oswa non pou yon kesyon:

• Referandòm – ou chwazi pou vote yon lwa. 
• Obligasyon – ou chwazi ki pwojè yo pral finanse avèk prè bay eta a. 
• Amandman konstitisyonèl – ou chwazi pou apwouve chanjman lejislati a pwopoze a. 

Kòman pou mwen enskri pou m vote? Ou ka enskri pou vote nan Maine si ou se: 

• Yon sitwayen ameriken ki gen 18 lane ki abite nan Maine. 
• Yon sitwayen ki gen 17 lane ki pral gen 18 lane nan Jou Eleksyon an. Epitou, ou gendwa vote nan primè jen an.
• Si ou gen 16 lane, ou ka enskri davans; enskripsyon w lan pral vin aktif lè w gen laj pou vote.
• Kondane pou yon krim oswa si ou nan prizon. Si w nan prizon, w ap enskri pou vote nan vil kote w te rete anvan w t ale nan prizon an epi w ap vote pa korespondans (vòt pa korespondans, vòt pou moun ki absan). 
• Si w pa gen yon adrès nòmal oswa yon kote pou w viv, ou ka toujou enskri pou vote.

Ou kapab enskri pou vote nan Maine: 

• Pa lapòs: Sekretè minisipal ou a dwe resevwa enskripsyon w lan nan madi, twa (3) semèn anvan eleksyon an. 
• An pèsòn: Nan yon kanpay enskripsyon elektè; nan meri vil la oswa meri vilaj la; oswa nan biwo vòt ou a nan Jou Eleksyon an. Ou dwe ranpli yon kat enskripsyon elektè (gade paj 3 ak 4 pou jwenn plis enfòmasyon). 
• Lè ou jwenn yon lisans chofè oswa yon kat idantite eta nan Biwo Veyikil A-Motè, ou otomatikman enskri pou vote.

Kit ou enskri an pèsòn oswa pa lapòs, ou pral gen bezwen bay yon prèv idantite ak yon prèv rezidans.

• Plizyè kalite kat idantite avèk foto ap bon, tankou kat etidyan ak kat tribal, kat idantite eta a, ak paspò ameriken.
• Yon moso kourye lapòs ka montre adrès ou.
• Si ou pa gen adrès, ou ka toujou enskri an pèsòn nan vil kote ou rete a.
• Si w nan yon prizon, adrès pou vote w la se kote ou te rete nan vil la anvan ou t ale nan prizon an.

Ou dwe ranpli pati ki devan kat la ak pati ki dèyè kat la: 

• Siyen epi mete dat sou kat la. 
• Ou pa bezwen rantre nan yon pati politik pou ka vote. Si ou pa vle rantre nan yon pati politik, tcheke "Unenrolled" (Pa enskri) sou kat enskripsyon an. 
• Pou ka jwenn enstriksyon ki byen detaye, ale nan: maine.gov/sos/cec/elec/voter-info/voterguide.html

Kisa yon pati politik ye? Yon pati politik se yon gwoup moun ki pataje menm lide konsènan fason gouvènman an ta dwe fonksyone. Lè ou enskri pou vote, ou ka rantre nan yon pati politik si ou vle. Li gratis.

Ki kote mwen dwe ale pou m vote? Pou konnen ki kote w ap vote: 

• Rele biwo meri ki nan vil ou a oswa ki nan vilaj ou a. 
• Ale nan: maine.gov/portal/government/edemocracy/ voter_lookup.php 
• Vote pa korespondans.

A ki lè mwen ka al vote? Kote pou vote yo louvri ant 6:00 AM a 10:00 AM nan Jou Eleksyon an. Lè ouvèti a pa menm pou tout vil ak vilaj yo. Tout biwo vòt yo fèmen a 8:00 PM. Lè pou fèmen yo pral varye nan eleksyon vil oswa vilaj yo. 

Kòman mwen ka evite foul moun yo? Biwo vòt yo gen mwens moun ki vin ladan yo apati 10:00 jiska 11:30 AM ak 1:30 jiska 3:30 PM. 

Kisa m dwe fè si non mwen pa nan lis biwo vòt la? 

• Ajan elektoral la ap ede w. 
• Ou gendwa bezwen enskri pou vote. 
• Yo gendwa voye w nan yon lòt biwo vòt. 
• Ou gendwa bezwen vote yon bilten vòt ki konteste. 

Èske mwen bezwen yon kat idantite. (Kat Idantifikasyon)? Ou ta dwe pote kat idantite w ak prèv adrès ou (pa egzanp, lisans chofè ak bòdwo kouran) si: 

• Ou se yon elektè k ap vote pou premye fwa. 
• Ou te demenaje. 
• Ou bezwen enskri pou vote nan Jou Eleksyon an. 
• Pa enkyete w — yo pa ka refize okenn elektè ki kalifye. 

NAN BIWO VÒT MWEN AN

Kisa mwen pral fè nan biwo vòt la? Lè w rive nan biwo vòt ou a, ou pral bezwen di ajan elektoral la non ou ak adrès ou. Non ou ap nan yon lis si w enskri pou vote. 

• Ajan elektoral la ap ba ou yon bilten vòt oswa plizyè bilten vòt. 
• Yon bilten vòt se papye ou make vòt ou yo sou li a. 
• Ou pral antre nan yon kabin vòt prive epi ranpli bilten vòt ou a. 
• Ou pral mete bilten vòt la nan bwat pou bilten vòt la oswa nan yon machin. 

Kisa m dwe fè si mwen bezwen èd nan biwo vòt la? Mande yon ajan elektoral èd si w gen nenpòt kesyon. Ajan elektoral yo ka ede w ranpli yon bilten vòt epi ba ou yon nouvo bilten vòt si ou gen bezwen yon lòt. Ou pa pral sèl moun ki gen kesyon! 

Kòman pou mwen ranpli bilten vòt la? 

• Chak bilten vòt di w fason pou w make chwa w yo. 
• Si w gen yon kesyon, poze yon ajan elektoral kesyon an. 
• Ou pa oblije vote pou tout bagay. Se sèlman pati w ap vote sou yo a ki pral konte. 
• Verifye bilten vòt ou a. 
• Si w fè yon erè, ou ka mande yon nouvo bilten vòt. 

Kisa m dwe fè si mwen pa ka li bilten vòt la? 

• Ou ka jwenn èd. 
• Yon zanmi oswa yon fanmi ka ede w. Moun k ap ede w la pa oblije yon elektè oswa li pa oblije gen laj pou vote. 
• Yon travayè elektoral ka ede w ranpli bilten vòt ou a. 
• Patwon w lan oswa responsab sendika w la pa ka ede w vote. 
• Sistèm ExpressVote la ap disponib si w vle wè ekriti yon bilten vòt parèt an gwo lèt oswa si w vle tande y ap li bilten vòt la pou ou. 

Kisa yon bilten vòt pa korespondans ye? 

• Ou pa oblije ale nan biwo vòt ou a nan Jou Eleksyon an pou w vote. 
• Ranpli yon bilten vòt pa korespondans lakay ou epi voye li pa kourye lapòs bay sekretè minisipal la. 
• Ranpli yon bilten vòt pa korespondans an pèsòn nan biwo vil ou a oswa vilaj ou a. 

Si w enskri pou vote, ou ka mande yon bilten vòt pa korespondans. Ou dwe fè sa anvan jedi ki vin anvan eleksyon an. 

Kòman pou mwen jwenn yon bilten vòt pa korespondans? 

• Mande yon bilten vòt pa korespondans nan biwo meri a. Anjeneral, bilten vòt pa korespondans yo disponib 30 jou anvan eleksyon an. 
• Mande yon bilten vòt pa korespondans sou entènèt nan Divizyon Eleksyon an nan: maine.gov/cgi-bin/online/AbsenteeBallot/index.pl 
• Epitou, ou ka mande yon bilten vòt pa korespondans pou yon manm fanmi pwòch ou. Meri a ap di w ki moun yo konsidere kòm yon manm fanmi pwòch. 

Kisa pou m fè ak bilten vòt pa korespondans mwen an? 

• Ranpli bilten vòt la. Sonje byen, ou pa oblije vote pou chak kesyon. Se pa yon pwoblèm si ou kite kesyon yo vid. 
• Voye bilten vòt ou a pa kourye lapòs oswa remèt bilten vòt ou a nan biwo sekretè minisipal ou a anvan 8:00 PM nan Jou Eleksyon an. 
• Vilaj ou a ka gen yon bwat pou depo bilten vòt deyò meri a pou w ka voye bilten vòt ou a tounen san w pa voye l pa kourye lapòs.

Kisa m dwe fè si mwen rate moman pou m mande bilten vòt pa korespondans mwen an? Kòman pou mwen mande yon bilten vòt pa korespondans aprè jedi anvan eleksyon an? Ou dwe ranpli yon aplikasyon espesyal pou youn nan rezon sa yo: 

• Sanzatann, ou p ap nan vil la pandan tout jounen an nan Jou Eleksyon an. 
• Ou genyen yon andikap. 
• W ap viv sou yon zile epi ou pa kapab ale nan biwo vòt la nan Jou Eleksyon an. 
• Ou genyen yon maladi epi ou pa ka kite lakay ou oswa etablisman tretman an. 
• Sekretè minisipal ou a dwe resevwa bilten vòt pa korespondans ou an anvan 8:00 PM nan Jou Eleksyon an. 

Kisa Vòt Pa Klasman an ye? Vòt Pa Klasman an (Ranked Choice Voting) pèmèt elektè yo klase kandida yo nan lòd yo prefere a.

Kòman Vòt Pa Klasman an fonksyone?

• Elektè yo klase kandida yo nan lòd yo prefere yo: premye chwa, dezyèm chwa, twazyèm chwa, elatriye.
• Lè yo fin konte tout bilten vòt yo, si gen yon kandida ki jwenn plis pase 50% vòt premye chwa yo, li genyen.
• Si pa gen okenn kandida ki resevwa plis pase 50% vòt premye chwa yo, yo konsidere kandida ki gen mwens vòt la pèdi.
• Elektè ki te klase kandida ki pèdi a kòm premye chwa yo a, yo vin konte vòt yo a pou dezyèm chwa yo.
• Sa ap repete jiskaske se sèlman de (2) kandida ki rete. Moun ki gen plis vòt la genyen.

Poukisa mwen ta dwe klase vòt mwen an?

• Si premye chwa w la pèdi, vòt ou a pral toujou konte pou pwochen chwa ou gen ki pi wo a.
• Ou pa ka fè kandida prefere w la okenn mal lè w klase lòt kandida yo tou. Chwa sa yo konte sèlman si premye chwa w la pèdi.
• Ou pa ka ede kandida prefere w la lè w annik klase yon sèl kandida. Premye chwa w la pral toujou konte si kandida prefere w la pa t pèdi.

Kòman pou mwen evite fè erè nan bilten vòt mwen an?

• Make yon sèl oval pou chak ranje.
• Make yon sèl oval pou chak kolòn.
• Klase valè kandida ou vle klase a.
• Ou pa bezwen klase okenn kandida ou p ap sipòte.
• Si w fè yon erè, mande ajan an yon lòt bilten vòt.
• Mande pou yo ede w. Ou pa pral sèl moun ki gen kesyon.